Umysły zniewolone. Literatura pod presją (Janusz Maciejewski)
W tekstach zamieszczonych w tomie pt. Umysły zniewolone. Literatura pod presją poruszane są problemy cenzury i autocenzury, „języka ezopowego”, strategii twórców wobec okoliczności związanych z uciskiem politycznych i religijnych systemów totalitarnych. Rozważane są także zagadnienia przemian materii tekstowej i zmian redakcyjnych spowodowanych wpływami zewnętrznymi, a wreszcie – tematyka: opresji moralnej, tabu obyczajowego, presji „dobrego wychowania” (rodzina, szkoła, otoczenie, władza) oraz wstydliwych i przemilczanych sfer życia.
Prezentowane w serii recenzje odnoszą się do opublikowanych ostatnio książek poświęconych mało znanym, a nawet nieznanym (często anonimowym) utworom z XVIII wieku dotyczących okresu konfederacji barskiej oraz konfederacji targowickiej) oraz dialogowi sztuki i literatury na temat portretu.
Umysły zniewolone. Literatura pod presją (Janusz Maciejewski)
Maria WICHOWA
Traktat Diega de Estella „O wzgardzie świata i próżności jego” w przekładzie Augustyna Kochańskiego – dyskurs religijny de contemptu mundi. Problemy komunikacji literackiej jako procesu wywierania presji na odbiorców dzieła
Małgorzata KRZYSZTOFIK
„O niepłodności w stanach małżeńskich” – czyli jak XVII-wieczny kalendarzysta-lekarz omawia oraz cenzuruje tematy wstydliwe
Agata ROĆKO
„Uwagi do zupełnego zabierających się w stan małżeński szczęścia służące…” – osiemnastowieczny poradnik byłego pijara, Aleksandra Pawła Zatorskiego. Próba wyzwolenia czy tradycja?
Iwona MACIEJEWSKA
„Te rzeczy…” – przejawy autocenzury w prezentowaniu treści erotycznych (na przykładzie prozy czasów saskich)
Krystyna MAKSIMOWICZ
Jak więźniowie Nikołaja Repnina radzili sobie z cenzurą podczas pobytu w niewoli kałuskiej?
Aurelia HAS
Jakobiński ruch wolnościowy w Polsce pod presją państw zaborczych w poezji lat 1789-1794
Katarzyna PUZIO
Romantyczna parabola polityczna w „Królu zamczyska” Seweryna Goszczyńskiego
Elżbieta STOCH
Literatura i teatr pod presją cenzury w pierwszej połowie XIX wieku – na przykładzie życia kulturalnego Lublina
Magdalena DZIUGIEŁ-ŁAGUNA
Ezop opowiada „Lalkę”. O werbalnych i niewerbalnych sposobach komunikacji z czytelnikiem w powieści Bolesława Prusa
Agnieszka BĄBEL, Agata GRABOWSKA-KUNICZUK
„Kodeks światowy” i „towarzyskie nieprzyzwoitości”. Zakazy i nakazy w polskich dziewiętnastowiecznych poradnikach savoir-vivre’u
Aleksandra GROTOWSKA
„O czym się nawet myśleć nie chce”, a jednak trzeba o tym mówić. O dziełach Gabrieli Zapolskiej i ich recepcji w środowisku współczesnym autorce
Anna Małgorzata PYCKA
Melpomena pod nadzorem, czyli dramat z dramatem w dobie socrealizmu
Marzena WOŹNIAK-ŁABIENIEC
Strategie literackie wobec zapisu cenzury. Czesław Miłosz w krajowej prasie i poezji w latach pięćdziesiątych
Janusz MACIEJEWSKI
Cenzura w Polsce w latach 1957-1980 i sposoby jej omijania przez pisarzy
Joanna SZYDŁOWSKA
Ocenzurowane dziedzictwo. Ziemie Zachodnie i Północne w świetle archiwów Wojewódzkiego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Olsztynie
Anna WZOREK
O autocenzurze w zbiorze opowiadań „Gdzie jest Siwobrody?” Stanisława Rogali
Anita FRANKOWIAK
Między ekshibicjonizmem a autobiografizmem. Literatura najnowsza w obszarze intymności (ciota – Żydowica – odludek)
Literatura konfederacji barskiej, pod redakcją Janusza Maciejewskiego oraz Agnieszki Bąbel, Agaty Grabowskiej-Kuniczuk i Jacka Wójcickiego, t. 1-4, Warszawa 2005-2009 (Krystyna Maksimowicz)
Wiersze polityczne czasu konfederacji targowickiej i sejmu grodzieńskiego 1793 roku, opracowała Krystyna Maksimowicz, Gdańsk 2008 (Wojciech Kaliszewski)
Alina Kowalczykowa, Świadectwo autoportretu, Warszawa 2008 (Tomasz Dziubecki)