Wstęp (Agnieszka Bąbel, Agata Grabowska-Kuniczuk)
Serię zatytułowaną Krzywe zwierciadło na gościńcu. Literacka satyra, karykatura, groteska poświęcono istocie i funkcjonowaniu różnych odmian komizmu i śmiechu w kulturze, koncentrując się na takich zjawiskach jak satyra, groteska, karykatura czy parodia – zarówno w społeczeństwie współczesnym, jak i w społecznościach dawnych.
Zamieszczono tu teksty o charakterze interdyscyplinarnym zarówno z dziedziny literatury wysokiej, jak i popularnej czy folkloru, a także z obszaru pogranicznych gatunków literackich. Przedmiotem analizy osadzonych w kontekście historycznym i społecznym strategii komunikacyjnych stały się również przekazy historyczne i dokumentalne (pamiętniki, wspomnienia, prasa). Stanowiły one świadectwo konkretnych sytuacji komicznych i funkcji spełnianych w danej kulturze.
Różnorodność wykorzystywanego materiału i usytuowanie problematyki na pograniczu różnych humanistycznych dyscyplin badawczych (historia literatury polskiej i powszechnej, kulturoznawstwo, dziennikarstwo, socjologia literatury i kultury) pozwala na pełniejsze poznanie i zrozumienie tego ważnego aspektu ludzkich zachowań społecznych.
Wstęp (Agnieszka Bąbel, Agata Grabowska-Kuniczuk)
Marzena WYDRYCH-GAWRYLAK
Świat frantów i sowizdrzałów w wybranych utworach literatury dawnej
Teresa BANAŚ
Rzeczywistość „realna” czy absurdalna? Ethos rycerski plebejusza i Żyda w dramacie sowizdrzalskim
Małgorzata KRZYSZTOFIK
„Minucje nowe sowizrzałowe” Maurycjusza Trztyprztyckiego – staropolski kalendarz w krzywym zwierciadle satyry
Urszula WICH
Echo polityczne i obyczajowe jako narzędzie przedstawiania świata w krzywym zwierciadle satyry i karykatury. Strategie konwersacyjne
Paweł PIETRZYK
„Chleba naszego powszedniego zbawiłeś nas za panowania swego…” – o parodiach tekstów religijnych w literaturze XVII i XVIII stulecia
Maria WICHOWA
O nikczemności żartów i śmiechu świeckiego, czyli płacz Heraklita i śmiech Demokryta chrześcijańskiego w piśmiennictwie ascetyczno-medytacyjnym doby potrydenckiej w Polsce
Tomasz ŚLĘCZKA
Od żartu do anegdoty. Komiczne aspekty pamiętników wojennych XVII wieku
Marcin BAUER
O funkcjach humoru w pamiętnikach Jakuba Łosia i Jana Władysława Poczobuta Odlanickiego
Dariusz DYBEK
Piękne panny, grzeczne wdowy i herbowne baby – postaci kobiece w „Poczcie herbów” oraz „Odjemku od Herbów szlacheckich” Wacława Potockiego
Iwona MACIEJEWSKA
Wenera w krzywym zwierciadle. O powinowactwach satyry, ironii i erotyki w literaturze wieków dawnych
Piotr PIRECKI
Tragizm komiczny. O niektórych aspektach techniki dramatycznej w utworach Piotra Krasuskiego „Daniel” i „Alzyra”
Beata CIESZYŃSKA
Ostrze w pierś „polskiej” zdrady. Satyra i karykatura w służbie groźby w poemacie “The Apostate Prince, or Satyr against the King of Poland” Richarda Burridge’a (1700)
Sławomir BACZEWSKI
Karykatura – groteska – ironia – humor w literaturze czasów saskich: Jan Stanisław Jabłonowski i Karol Mikołaj Juniewicz
Wojciech KALISZEWSKI
Satyra a proroctwo w wierszach elekcyjnych ostatniego bezkrólewia. Uwagi o intertekstualności
Alicja LEWANDOWSKA
„Niech zdrów czyta, ale wesoło…” – dydaktyczna funkcja komizmu w wybranych satyrach Gracjana Piotrowskiego
Krystyna MAKSIMOWICZ
Wpływ pierwiastka komicznego na kształtowanie opinii publicznej w utworach poetyckich czasu konfederacji targowickiej
Aurelia HAS
Znaczenie czarnego humoru w wierszach nagrobkowych z czasów powstania kościuszkowskiego
Małgorzata CHACHAJ
Karykaturalny obraz prześladowców narodu polskiego w niepublikowanej powieści Juliana Ursyna Niemcewicza „Władysław Bojomir”
Magdalena DZIUGIEŁ-ŁAGUNA
Język maski. O funkcjach ironii w tomie „Chwile” Elizy Orzeszkowej
Grażyna LEGUTKO
Literaci i prasa warszawska pod pręgierzem satyry Gustawa Daniłowskiego
Sabina BRZOZOWSKA
Micińskiego teatr dziwów. Groteska w „Nocy rabinowej”, „Termopilach polskich” i „Królewnie Orlicy”
Marek PĄKCIŃSKI
Ironiczny „skok stylu”: Miciński i Witkacy pomiędzy wzniosłością a groteską
Aleksandra BUDREWICZ-BERATAN
Śmiech angielski po polsku. Problemy humoru w przekładach Charlesa Dickensa
Agata GRABOWSKA-KUNICZUK
Absurdy codzienności w optyce komizmu u kronikarzy polskich XIX i XX wieku (na przykładzie Bolesława Prusa i Antoniego Słonimskiego)
Agnieszka BĄBEL
Żart i autoironia w wybranych polskich wspomnieniach z dziewiętnastego wieku
Bartłomiej SZLESZYŃSKI
Tradycja dziewiętnastowieczna w lustrze współczesnego komiksu polskiego. Kilka uwag o „Pierwszej brygadzie” i „Romantyzmie”
Agnieszka KRAMKOWSKA-DĄBROWSKA
„Krasnoludki rosną w lesie”. Żywioł groteski i mowy dziecięcej w prozie poetyckiej Zbigniewa Herberta
Marta BOLIŃSKA
Właściwości ludyczne opowiadań i bajek terapeutycznych (na wybranych przykładach)
Piotr MICHAŁOWSKI
„Amerykanin, Rusek i Polak…” Kawał polityczny w PRL-u w kontekście międzynarodowym
Jerzy WINIARSKI
Wielka awantura, czy o „monidło”? Jana Himilsbacha semiotyka groteski i dyskurs humanistyczny
Wiesław GODZIC
„Pora umierać”… z takim poczuciem humoru. O śmiechu w filmie i sitcomach
