Słowa ponad granicami. Literackie świadectwa kontaktów kulturowych (Jacek Wójcicki)
Zeszyt zawiera materiały z cieszyńskiej konferencji poświęconej problematyce realności i umowności granic w literaturze i kulturze. Spotkanie pod hasłem Słowa ponad granicami. Literackie świadectwa kontaktów kulturowych stało się okazją do podążania śladami historii podziałów i prób porozumienia podejmowanych w celu zachowania ciągłości tradycji. Wzajemne przenikanie się kultur, dowody przyjaźni i antypatii w stosunkach sąsiedzkich, ocena polskości dokonywana przez cudzoziemców na przestrzeni wieków, kategorie obcości i swojskości, pogranicze literatury i kultury – to tylko niektóre zagadnienia poruszane przez autorów w pracach zgromadzonych w niniejszym tomie, a zaprezentowanych wcześniej w trakcie obrad (od 12 do 14 października 2005 roku w Cieszynie) w sześciu blokach tematycznych: I Między Śląskiem a Kurlandią, II Widoki zza przedmurza, III Pogranicze polsko-francuskie, IV Europa Słowian – bez granic?, V „Kresy” – swojskie i egzotyczne, VI Znad książek. Uzupełnieniem tekstów księgi są artykuły zamieszczone w dziale Varia (edycja dwóch XVIII-wiecznych dokumentów z komentarzem, omówienie zagadnienia formy mówionej listu romantycznego na wybranym przykładzie) oraz recenzje niedawno wydanych książek.
Weronika GIRYS-CZAGOWIEC
Obraz siedemnastowiecznej Polski i jej mieszkańców w oczach cudzoziemców
Michał KURAN
Losy i doświadczenia turecko-tatarskie Jakuba Kimikowskiego w epickiej próbie Marcina Paszkowskiego „Dzieje tureckie”
Marcin BAUER
Nad „Przewagami elearów polskich” Wojciecha Dembołęckiego. O apologetycznym pamiętniku z walk lisowczyków w krajach monarchii habsburskiej podczas pierwszych lat wojny trzydziestoletniej
Elwira BUSZEWICZ , Piotr URBAŃSKI
Zwycięstwa Jana Sobieskiego nad Turkami z perspektywy angielskiej
Beata CIESZYŃSKA
Literackie okruchy religijnych peregrynacji Brytyjczyków w Polsce (do początków XVIII wieku)
Małgorzata TRĘBSKA
Obrzęd rzymski, perski, portugalski, celtycki… i sarmacki. Kultury obce w historycznych egzemplach obyczajowych na przykładzie oracji weselnych
Aleksandra NORKOWSKA
„Die deutsche Muse wagst Dir, Herr, ein Lied zu singen”. Stanisław August Poniatowski w poezji kurlandzkiej
Paweł KACZYŃSKI
Czeskie przygody polskich oświeconych. Podróże Polaków do Czech w XVIII wieku
Anna TYRPA
Pieśni ludowe jako dokument kontaktów Ślązaków z cudzoziemcami i obcymi krajami
Elżbieta MALINOWSKA
Wobec stereotypów. Stanisława Tarnowskiego relacja z podróży do Rosji
Aleksandra KIJAK
Polski zesłaniec wśród Jakutów, Japończyków i Ajnów. Świadectwa kontaktów kulturowych w pamiętnikach i wspomnieniach Wacława Sieroszewskiego
Grażyna LEGUTKO
Mistrz – przyjaciel – inspirator. Jarosław Vrchlicki w oczach Zenona Przesmyckiego (Miriama) w świetle korespondencji z lat 1883-1901
Daria MAZUR
Pośrednictwo lekturowe – czytelnicze inspiracje w eseistyce Józefa Czapskiego
Katarzyna KRASOŃ
W zwierciadle obcej literatury (recepcja Zbigniewa Herberta w Niemczech)
Marcin KUŹMA
Dwugłos w sprawie Antoniego Tyzenhauza – Józef Kossakowski i Stanisław August Poniatowski
[Józef Kazimierz Kossakowski]: Piotruczek; Stanisław August Poniatowski: [„Czytałem kopiją Listu z Litwy…”] (opr. Marcin Kuźma)
Grzegorz SZELWACH
Polski list romantyczny jako forma mówiona (w świetle korespondencji młodego Mickiewicza)
Joanna Partyka, „Żona wyćwiczona”. Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku, Warszawa 2004 (Beata Cieszyńska)
Stanisław Roszak, Archiwa sarmackiej pamięci. Funkcje i znaczenie rękopiśmiennych ksiąg typu silva rerum w kulturze Rzeczypospolitej XVIII wieku, Toruń 2004 (Beata Cieszyńska)
Poezja (bezkrytycznego) świadectwa (Anna Skoczek, Poezja świadectwa i sprzeciwu. Stan wojenny w twórczości wybranych polskich poetów, Kraków 2004 – Agnieszka Dębska)