„Napis” XXX (2024)

Okruchy świadectw. Napisy, inskrypcje, inicjały, glosy w kulturze

Zapraszamy do lektury zebranych w 30 jubileuszowym numerze „Napisu” artykułów poświęconych problematyce możliwości interpretacji „okruchów świadectw” – piśmiennych i literackich śladów zdarzeń i emocji, oddalonych w czasie i przestrzeni, w całej ich fragmentaryczności, ulotności, niedoskonałym (i przez to intrygującym) kształcie.

Prace zebrane w dziale „Rozprawy i materiały” obejmują okres od literatury staropolskiej (a nawet naskalnych rysunków i symboli z epoki jaskiniowej) do najbardziej współczesnych realizacji masowej kultury internetowej czy graffiti.
W części „Pasje i potyczki edytorskie i tekstologiczne” zgromadzono opracowania ineditów – rękopis literackich zapisków Jana Stanisława Jabłonowskiego Notata niektóre o poezji polskiej z początków XVIII wieku czy dwudziestowieczną korespondencję Oli Watowej, przykład swoistego dziennika pisarskiego oraz artykuł o dziejach liryku Marii Konopnickiej Hymn abstynentów, a także tekst o zastosowaniu sztucznej inteligencji w edytorstwie cyfrowym.

W bogatym dziale „Varia” znalazły się teksty poruszające problem aspektu biograficznego w badaniach historycznoliterackich, propozycje nowych tropów interpretacyjnych i metodologicznych, jak wykorzystanie ekonomii literatury w badaniach nad piśmiennictwem polskiego oświecenia lub poetyki votum w analizie wielogatunkowego poematu Pan Tadeusz Mickiewicza.

Dział „Recenzje i sprawozdania” składa się z omówień wydanych ostatnio ważnych książek humanistycznych, artykułu wspomnieniowego o zmarłym w tym roku wybitnym literaturoznawcy oraz sprawozdania z międzynarodowej konferencji o humanistyce cyfrowej. Całości dopełniają tradycyjnie wpisujące się w problematykę numeru prace fotograficzne studentów z Pracowni Obrazowania dla Mediów na Wydziale Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (współpracującej z „Napisem” już od trzynastu lat!), opatrzone komentarzami autorów.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z programu „Czasopisma” oraz Funduszu Popierania Twórczości Stowarzyszenia ZAiKS

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Wstęp: Trzydziesty numer „Napisu” – dwoisty wstęp (Marek Pąkciński, Agnieszka Bąbel)

Artykuł (PDF)

I. ROZPRAWY I MATERIAŁY

„Chociaż nie grzeszyło, a przecie śmierci okrutnej skuszyło”. Wokół zapomnianych oraz mniej znanych staropolskich i oświeceniowych wierszy o śmierci zwierząt

Artykuł (PDF) Show abstract

Ukształtowanie i wydawnicza rama mowy Stanisława Konarskiego na wyprowadzenie zwłok Konstancji ze Słuszków Denhoffowej

Artykuł (PDF) Show abstract

Wokół pewnego motta z listu Klemensa XV do wiersza Felicjana Wykowskiego „Na imieniny Jaśnie Wielmożnej Pani Kazimiery z Ogińskich Brzostowskiej, podskarbiny w[ielkiej]W[ielkiego]K[sięstwa] L[itewskiego]. R[oku] 1778”

Artykuł (PDF) Show abstract

Krucha obecność. Wokół florystyczno-werbalnej notatki z „Książki pamiątek” Cypriana Norwida

Artykuł (PDF) Show abstract

Mem internetowy jako gatunek medialny. Historia, środki wyrazu i funkcja w kulturze

Artykuł (PDF) Show abstract

Funkcja estetyczna i jej rola semantyczna – malarstwo jaskiniowe i graffiti jako sztuka

Artykuł (PDF) Show abstract

II. PASJE I POTYCZKI EDYTORSKIE I TEKSTOLOGICZNE

O pryncypiach literackich Jana Stanisława Jabłonowskiego. „Notata niektóre o poezji polskiej”

Artykuł (PDF) Show abstract

Dzieje „Hymnu abstynentów” Marii Konopnickiej

Artykuł (PDF) Show abstract

„Kochana Joanno” – dziennik pisarski Oli Watowej

Artykuł (PDF) Show abstract

Zastosowanie sztucznej inteligencji w edytorstwie naukowym – przykład „Moraliów” Wacława Potockiego

Artykuł (PDF) Show abstract

III. VARIA

Perspektywy badań ekonomicznoliterackich nad literaturą polskiego oświecenia. Rekonesans

Artykuł (PDF) Show abstract

„Pan Tadeusz” – medium pamięci: antyziemiański poemat ziemiański

Artykuł (PDF) Pokaż abstrakt

Aleksandra Żeromska, siostra Stefana. Czarna legenda, rehabilitacja i nowe tropy

Artykuł (PDF) Show abstract

Okruchy świadectw. Prace studentów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

Komentarze autorów do fotografii

IV. RECENZJE I OMÓWIENIA

Patrycja BĄKOWSKA, Inny obraz wieku świateł – „Magiczne oświecenie” Jana Zielińskiego (rec. książki: J. Zieliński, Magiczne oświecenie, Warszawa 2022)

Recenzja (PDF)

Tamara TROJANOWSKA, Mrożek – dramaturgia życia.(rec. książki: A. Nasiłowska, Mrożek. Biografia, Kraków 2023)

Recenzja (PDF)

Marek PĄKCIŃSKI, Literatura i dobro. Wspomnienie o Profesorze Janie Tomkowskim (1954-2024)

Recenzja (PDF)

Konrad NICIŃSKI, Międzynarodowa konferencja naukowa „DSE (micro)communities of practices / (Mikro)społeczności praktyk naukowego edytorstwa cyfrowego”, 26-28 września 2024 roku, Warszawa, IBL PAN – sprawozdanie

Recenzja (PDF)

vignette