W tomie zatytułowanym Literatura i rytuały zebrano prace, które są owocem interdyscyplinarnych rozważań, mających związek ze skodyfikowaną liturgią i paraliturgią w piśmiennictwie okolicznościowym i użytkowym. Wiele miejsca poświęcono tu ceremoniałowi – zarówno zorganizowanemu wokół centrum metafizycznego rozpatrywanego w perspektywie wyznaniowej, jak i zdystansowanemu do tradycyjnego sacrum, a nawet zorientowanemu na wartości bliższe porządkowi profanum czy wręcz tylko w nim funkcjonujące.
Zgromadzone w tomie teksty to także zapis obserwacji dotyczących zjawisk społecznych innych niż religijne i spirytualne, których manifestacje językowe (i nie tylko) – w mediach tradycyjnych lub nowoczesnych – rozpoznać można w kategoriach obrzędu, mającego wpływ na dokonujące się w rzeczywistości zmiany. Obecna seria „Napisu” porusza również kwestie znaczenia ceremoniałów, ich związku ze słowem, poziomów rytualizacji życia czy też śmierci, co pozwoliło na pełniejsze poznanie i zrozumienie społeczno-kulturowych zachowań człowieka związanych ze zjawiskiem rytualności, których tak liczne i ważne ślady odnaleźć można w literaturze i kulturze.
Literatura i rytuały (Jacek Wójcicki)
Artykuł (PDF)
I. Słowa i język
Maciej JUNKIERT
Nieczytelne gesty. Wizerunek chrześcijan w polemice Celsusa i Orygenesa
Artykuł (PDF)
Marcela KOŚCIAŃCZUK
Analiza języka jako znaku kultury. Eksploracja modlitwy polskich Żydów Mesjańskich
Artykuł (PDF)
Tamara BRZOSTOWSKA-TERESZKIEWICZ
Semantyczne rytuały Olgi Freudenberg i Izraila Frank-Kamienieckiego
Artykuł (PDF)
II. Duch i litera
Jan A. CHOROSZY
Między teologią a antropologią słowa. O użytkach płynących z Modlitwy Pańskiej
Artykuł (PDF)
Izabela WINIARSKA-GÓRSKA
Zagadnienie ceremonii w XVI- i XVII-wiecznym piśmiennictwie religijnym protestantów jako spór o język sakralny
Artykuł (PDF)
Zbigniew CHOJNOWSKI
Pieśni religijne Mazurów pruskich w związku z rokiem kościelnym ułożone (na przykładzie „piosnek adwentowych”)
Artykuł (PDF)
Wiesław FELSKI
Podmiot liryczny poezji Czesława Miłosza wobec liturgii katolickiej
Artykuł (PDF)
III. Rytuały śmierci i życia
Mariola JARCZYKOWA
Wielkie rytuały dla małych Radziwiłłów. O tekstach towarzyszących śmierci dzieci w XVII wieku
Artykuł (PDF)
Małgorzata TRĘBSKA
Świeckie mowy obłóczynowe a ceremoniały zakonne w XVII wieku
Artykuł (PDF)
Bożena MAZURKOWA
Dzień ślubny i wieczór weselny w poezji doby stanisławowskiej. Rekonesans
Artykuł (PDF)
Krzysztof TRYBUŚ
Rytuał i pamięć w „Dziadach”. Uwagi do stanu badań
Artykuł (PDF)
IV. Z ciemności
Grzegorz TROŚCIŃSKI
Mord rytualny w poetyckiej relacji Stefana Żuchowskiego
Artykuł (PDF)
Grzegorz ZAJĄC
Lejbe i Siora w Ciemnogrodzie – powieściami w „nieludzkie przesądy” i „śmieszne zabobony”
Artykuł (PDF)
Sylwia KAROLAK
Pogrzeby, których nie było. O rytuałach niemożliwych (w literaturze poholokaustowej)
Artykuł (PDF)
V. Wiwat król! Wiwat wszystkie stany!
Sławomir BACZEWSKI
Zaślubiny króla i Rzeczypospolitej. O próbach rytualizacji elekcji monarszej w publicystyce doby pierwszego bezkrólewia
Artykuł (PDF)
Aleksandra NORKOWSKA
Miasto wita króla. Ceremoniał i jego rola komunikacyjna w diariuszach Adama Naruszewicza (1784, 1787)
Artykuł (PDF)
Krystyna MAKSIMOWICZ
Wokół oświeceniowych życzeń noworocznych
Artykuł (PDF)
VI. Wspólnota polityczna i rytuał
Monika SZCZOT
Między sacrum a profanum. Rozważania o dialogach zmarłych Lukiana z Samosat i Ignacego Krasickiego
Artykuł (PDF)
Magdalena ŚLUSARSKA
Między polityką a religią. O rytuałach i rytualności konfederacji barskiej
Artykuł (PDF)
Agata WĄSACZ
„Na powrót wojska” – obrazowanie rytuału w poezji okolicznościowej lat 1809-1814
Artykuł (PDF)
Elżbieta LIJEWSKA
Tajemnice krakowskich kopców. Wokół dedykacji do misterium Norwida „Wanda”
Artykuł (PDF)
VII. Władza rytuału, rytuały władzy
Paweł KUCIŃSKI
Rytuały demokracji – święto totalitaryzmu. Narodowo-Radykalna refleksja o obchodach, celebracjach i pamięci między wojnami
Artykuł (PDF)
Piotr MICHAŁOWSKI
„Słońce – świeci; Razem!”. Wiersz pierwszomajowy jako rytuał
Artykuł (PDF)
VIII. Mowa zniewolona i swobodna
Marzena WOŹNIAK-ŁABIENIEC
Rytuał w zwierciadle cenzury. Urząd Kontroli jako strażnik kultowego obrazu władzy w początkach Polski Ludowej
Artykuł (PDF)
Danuta DĄBROWSKA
Rytuały religijno-patriotyczne i ich echa w poezji okolicznościowej lat osiemdziesiątych XX wieku
Artykuł (PDF)
Lech GIEMZA
Esej powojenny i współczesny wobec językowej rytualizacji historii
Artykuł (PDF)
IX. Genius loci i literatura
Jacek GŁAŻEWSKI
Wieczysty węzeł ludzkości. Pieśni łańcuchowe jako gatunek okolicznościowej poezji masońskiej
Artykuł (PDF)
Marek PĄKCIŃSKI
Symbolika piramidy w rytuałach wolnomularstwa a filozofia Nietzschego (prolegomena)
Artykuł (PDF)
Patrycja KALETA
Modlitwy Grochowiaka
Artykuł (PDF)
Bogumiła KANIEWSKA
Wiesława Myśliwskiego rytuały mowy i myśli
Artykuł (PDF)
X. Excelsior!
Michał GRABOWSKI
Rytuały magiczne i chrześcijańskie w „spiskach” tatrzańskich
Artykuł (PDF)
Jakub ŻMIDZIŃSKI
Przewodnik jako scenariusz rytuałów turystycznych (na podstawie dawnych bedekerów pienińskich). Narodziny pewnej religii
Artykuł (PDF)
Marek PACUKIEWICZ
Literatura alpinistyczna jako „sobąpisanie”
Artykuł (PDF)
Wojciech KALISZEWSKI
Balony nad Puławami. Osiemnastowieczne rytuały wypraw ponad chmury w poetyckim opisie
Artykuł (PDF)
