“Inscription” XXVIII (2022)

Spaces of intimacy

The latest issue of the periodical is devoted to discovering the intimate lives of the authors of many types of ego-documents, as well as biographical threads recorded in literary works. These testimonies of private experiences concern both very important figures for Polish culture (e.g. Józef Bartłomiej Zimorowic, Franciszek Dionizy Kniaźnin, Felicjan Faleński, Stefan Żeromski, Alina Szapocznikow) and those less known (e.g. Krzysztof Bronisz, Tomasz Czapski, Jecheskiel Kotik). The issues of ambiguously understood intimacy (also considered as a feature of the form of expression) addressed in the discussed texts concern many areas, from corporeality and passion, through emotional relationships (love and friendship), to confessions regarding the spheres of illness, mourning or trauma.

The articles contain, for example, records of intimacy understood as erotic experiences, present in Old Polish and Enlightenment poetry and epistolography, which recorded and interpreted various intimate relationships and accompanying emotions. These testimonies of feelings, dilemmas, fears or fascinations were expressed in various ways (sometimes extremely subtle, sometimes through sophisticated parables), being recorded on the pages of cultural texts – letters, diaries or memoirs. Thanks to this, they bring closer the complicated subject of traces of human intimate emotionality in the literature, from the Old Polish language, through the Enlightenment, the 19th century, to the present days. The articles collected in “Napis” (Inscription) are both interpretative and editorial in nature, and the volume is complemented by an extensive section of reviews as well as several works by students of the Academy of Fine Arts in Warsaw, presenting very diverse visual interpretations of the topic of intimacy.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.

Ministry of Culture and National Heritage Republic of Poland

Wstęp: Metamorfozy intymności (Marek Pąkciński)

Artykuł (PDF)

I. ROZPRAWY I MATERIAŁY

„Domowe żale, lamenty i krzyki / Ochełznać prostym rymem”. Wybrane sielanki Józefa Bartłomieja Zimorowica jako świadectwo prywatnych doświadczeń poety („Filoreta”, „Kozaczyzna”, „Burda ruska”)

Artykuł (PDF) Show abstract

Relacje nadawczo-odbiorcze i styl rodzinnej korespondencji dotyczącej zdrady małżeńskiej Zofii z Radziwiłłów Dorohostajskiej

Artykuł (PDF) Show abstract

Paryskie przygody wojewodzica pomorskiego. Relacja z podróży Tomasza Czapskiego wobec przemian piśmiennictwa autobiograficznego czasów saskich

Artykuł (PDF) Show abstract

O panieńskim kwiatku, miłosnych harcach i urokach łożnicy we wczesnej poezji Franciszka Dionizego Kniaźnina

Artykuł (PDF) Show abstract

Stefana Żeromskiego tropy (o) namiętności

Artykuł (PDF) Show abstract

„Miłość jest w zasadzie chorobą”. Intymność w listach miłosnych Aliny Szapocznikow do Ryszarda Stanisławskiego

Artykuł (PDF) Show abstract

II. PASJE I POTYCZKI EDYTORSKIE I TEKSTOLOGICZNE

Edycja krytyczna „Listu przyjacielskiego” Krzysztofa Bronisza z traktatu Piotra Umiastowskiego „Nauka o morowym powietrzu na czwory księgi rozłożona” (1591)

Artykuł (PDF) Show abstract

Strategie budowania intymności – pierwsze listy Felicjana Medarda Faleńskiego i Marii Trębickiej

Artykuł (PDF) Show abstract

Listy Marii Trębickiej i Felicjana Faleńskiego (oprac. Agnieszka Bąbel)

Artykuł (PDF)

III. VARIA

„Myszy wyglądały żałośnie” – stawanie się zwierzęciem w czasie pogromu kijowskiego we wspomnieniach Jecheskiela Kotika

Artykuł (PDF) Show abstract

Przestrzenie intymności. Prace studentów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

Komentarze autorów do fotografii

IV. RECENZJE

Wojciech KALISZEWSKI, Wierszowana batalia elekcyjna (Antologia okolicznościowej poezji politycznej bezkrólewia i wojny o tron polski 1733–1735, oprac. Rafał Niedziela, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, Kraków 2019)

Recenzja (PDF)

Barbara WOLSKA, Wiersze czasów Stanisława Augusta z Sacculusowego „worka” rozmaitości swawolnych (Poezyje dessertowe wieku naszego oświeconego, [wybór i oprac.] Leon Sacculus [i.e. R. Kaleta], red. i korekta H. Wojtas-Kaleta, Wydawnictwo Sacculus, Amsterdam 1989 [i.e. Wrocław 2019])

Recenzja (PDF)

Irena FEDOROWICZ, Dzieje pewnej przyjaźni korespondencyjnej (Zofia Trzeszczkowska (Adam M-ski, Adam Mańkowski), Listy do Zenona Przesmyckiego z lat 1887–1901, wstęp i oprac. Aleksandra Błasińska, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 2019)

Recenzja (PDF)

Noty o autorach artykułów

vignette

Wojciech Pietryka

Dotyk.

Wiktoria Krekora

„Podczas kontrolnej wizyty u lekarza rodzinnego lekarka osłuchiwała mnie i zobaczyła wciągniętą brodawkę. Powiedziała, żebym zapisała się na badania, ponieważ to jest niepokojące. Kiedy wyszłam z jej gabinetu, zobaczyłam na wprost drzwi właśnie do gabinetu ginekologicznego. Bez zastanowienia zapukałam i Pani doktor przyjęła mnie. Dała skierowanie na badania. Kiedy było już wiadomo, że to rak, zapisałam się na operację. Odbyła się w Warszawie. Doktor, który mnie operował, wytłumaczył, że wytną tylko guza. Gdy się obudziłam po operacji, okazało się, że miałam wycięte więzły chłonne i pierś. Doktor wszedł do mnie do pokoju i przytulając mnie, powiedział: «Zosiu, musieliśmy usunąć pierś». Tak naprawdę nie byłam zła na niego. Dla mnie najważniejsze było to, aby wyzdrowieć i móc patrzeć, jak moje prawnuczki dorastają. Do tej pory mam wrażenie, że ta pierś jest.”

W 2000 roku nowotwór piersi dotknął 10 mln kobiet, w 2020 roku było to już 19,3 mln. Liczba ta wciąż rośnie.

Weronika Krekora

„Intymność zasadniczo oznacza brak oporu”. (Sadhguru)

Alicja Lechowicz

Intymne znaczy zakryte, chronione przed widokiem i przed ostentacją.

Anastasia Posliedova (Ukraina)

Jestem w domu.

Zofia Jackowska

Bez komentarza.

Dominika Reszka

Bez komentarza.

Julia Kruczek

Bez komentarza.

Jagoda Jaszczuk

Bez komentarza.

Julia Pawelec

W swojej pracy chciałam przyjrzeć się innej stronie intymności – aktowi chowania, wstydu, ukrywania tego, co dla nas najbardziej prywatne. Jedną z takich rzeczy mogą być ludzkie wady, cechy, których chcemy się wyzbyć, aby stać się lepsi lub momenty słabości, o których chcielibyśmy zapomnieć. Książka obrazuje opowieść naszego życia, podczas gdy zmięte, odrzucone i wyrwane kartki to te elementy naszej istoty, które chcemy uchronić przed wzrokiem innych. Nieważne jednak, jak mocno potępiamy te strony – zostały już zapisane.

Alicja Staszewska

Bez komentarza.

Aleksandra Moroz

Bez komentarza.

Anjana Martin de Paz

Emily Dickinson.

Maciej Powala

Bez komentarza.