“Inscription” XVII (2011)

Visible and hidden in literature and culture

The edition entitled The public and the hidden in literature and culture is devoted to exploring the forms of occasional and applied writing, in terms of strategies of reading (‘reading with key’) of literary texts belonging to different periods, as well as various research methods, which allowed for the uncovering of mysteries and codes constituting the foundation of the external, clearly legible text, revealing also all that that its author is telling the reader through suggestion, allusion, or a certain cipher.

In the tome, we will find the following: an analysis of the judgements on reality in Pisma [Writings] by Jan Dzwonowski, from 1608-1624; deliberations on the forgotten realities in the nineteenth-century novel (mainly the position of women and the relationships between family members in light of family and inheritance law); we will get to know the biographical-axiological context of Rodzina Połanieckich (The Połaniecki Family) by Henryk Sienkiewicz, and a projection of the author’s individual experiences on to the characters in artistically transformed, autobiographical subplots in selected novels by Bolesław Prus. We will also follow the struggles of Andrzej Stasiuk with the corporeality of being, with ‘personality’ and ‘entity’ and the secret of existence; we will examine the codes and puzzles in Old Polish spiski [notes] from the Tatra region; we will also become witnesses to the uncovering of a certain socio-literary game, the poetical hoax by Stanisław Trembecki, hiding behind the name of Bielawski (a mediocre poet) as well as the revealing of the political games of Józef Kossakowski, inferred from two editions of the novel Ksiądz Pleban (Parish Priest). We will become familiar with an attempt at deciphering the declarations of love in the correspondence of Sarmatians involved in secret relationships, and finding the ‘roots of evil’ in the work of Joseph Conrad, in light of texts by Hannah Arendt and the analysis of the issue of interpretation of Conrad’s forewords. Topics of the other articles include: exploring the genological aspects of contemporary poetry, by the example of a lullaby, as well as propaganda elements in elementary educational texts for adults which formed part of the campaign to fight illiteracy, or the relationships between narration and military strategy in prose texts devoted to the war of 1920.

The Varia section includes commentary on the letters from Konstanty Gaszyński to Victor de Laprade, a critical edition of an occasional play Le vingt-un mai as an example of an image of the social life of Warsaw of the first half of the nineteenth century, a study on Polish occasional and applied comic books, as well as a review of the book Listy Adama Mickiewicza (lata 1817-1833) [Letters of Adam Mickiewicz (in the years 1817-1833)].

Jawne i ukryte w literaturze i kulturze (Barbara Wolska, Marek Pąkciński)

Artykuł (PDF)

I. LITERATURA I BIOGRAFIA

Życiowe wybory wyczytane spomiędzy wydań. Analiza porównawcza dwóch edycji powieści „Ksiądz Pleban” Józefa Kossakowskiego

Artykuł (PDF) Show abstract

Trembecki pod imieniem Bielawskiego ukryty

Artykuł (PDF) Show abstract

Przejaskrawiony biografizm czy ukryta prawda? Echa przeżyć autora w powieściach Bolesława Prusa („Dusze w niewoli”, „Lalka”, „Dzieci”)

Artykuł (PDF) Show abstract

Siebie skrywam na dnie… Aksjologiczno–biograficzny kontekst „Rodziny Połanieckich” Henryka Sienkiewicza

Artykuł (PDF) Show abstract

Poeci „bruLionu” – kontestatorzy czy moraliści? Na podstawie pierwszej, tzw. filetowej serii publikacji („bibLioteka” 1992)

Artykuł (PDF) Show abstract

„Wszystko zaczynało się od mojej obecności”. Sekretny przekaz prozy Andrzeja Stasiuka

Artykuł (PDF) Show abstract

II. SZYFROWANIE DOŚWIADCZENIA

Szyfr w świecie miłosnego wyznania – uwarunkowania i funkcje (w dawnym liście i diariuszu)

Artykuł (PDF) Show abstract

Szyfr, kod i konwencja. Staropolskie sposoby „mówienia mitologią”

Artykuł (PDF) Show abstract

Oświeceniowy rebus polityczny. O ukrytych w akrostychach nazwiskach wodzów targowickich

Artykuł (PDF) Show abstract

Literatura a strategia: relacje o wojnie 1920 roku Stanisława Rembeka, Eugeniusza Małaczewskiego oraz Izaaka Babla

Artykuł (PDF) Show abstract

Conrad i Arendt. Ujawnianie korzeni zła

Artykuł (PDF) Show abstract

„Inna tkanina”. Jawne i ukryte w przedmowach Josepha Conrada

Artykuł (PDF) Show abstract

III. SEKRETNY PRZEKAZ I „POWIERZCHNIA RZECZY”

Relacja między alegorycznym obrazem a poetycką interpretacją rzeczywistości w wybranych emblematach staropolskich

Artykuł (PDF) Show abstract

Jawne i ukryte sądy o rzeczywistości w „Pismach” z lat 1608-1625 Jana Dzwonowskiego

Artykuł (PDF) Show abstract

Jawne paragrafy i ukryte obyczaje. O niektórych zapomnianych realiach w powieści dziewiętnastowiecznej

Artykuł (PDF) Show abstract

Blaski i cienie życia aktorek końca XIX wieku pod piórem Gabrieli Zapolskiej

Artykuł (PDF) Show abstract

IV. KODY I ZAGADKI

Kim jest Wanda, co Niemca nie chciała? Próba reinterpretacji mitu o Wandzie zawartego w „Kronice Polskiej” Mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem

Artykuł (PDF) Show abstract

Kody i zagadki w „spiskach” tatrzańskich

Artykuł (PDF) Show abstract

Maskowanie gatunku. Kołysanka w liryce współczesnej

Artykuł (PDF) Show abstract

Abecadło i propaganda. Cele jawne i ukryte tekstów do nauki elementarnej dorosłych w latach 1945-1972

Artykuł (PDF) Show abstract

Sygnał w szumie – ukryte opowiadanie w komiksie Neila Gaimana

Artykuł (PDF) Show abstract

W poszukiwaniu świadomości – zastosowanie alegorii w polskiej literaturze science fiction (na przykładzie „Limes inferior” Janusza A. Zajdla)

Artykuł (PDF) Show abstract

V. VARIA

Listy Konstantego Gaszyńskiego do Victora de Laprade’a

Artykuł (PDF) Show abstract

„Le vingt-un mai” – urodziny hrabiny Ireny Łubieńskiej. Obrazek z życia towarzyskiego Warszawy I połowy XIX wieku

Artykuł (PDF) Show abstract

Polskie komiksy okolicznościowe i użytkowe: historyczne, religijne, społeczne

Artykuł (PDF)

VI. RECENZJE

Grzegorz Szelwach, Listy Adama Mickiewicza (lata 1817-1833), Nowy Jork 2006 (Maria Berkan-Jabłońska)

Recenzja (PDF)

vignette