The texts included in the edition titled Captive minds. Literature under duress explore the issues of censorship and self-censorship, Aesopian language, and strategies of artists against the circumstances related to political and religious repression by totalitarian systems. Discussed are also topics of text alterations and editorial changes caused by external influences, and, finally, the subjects of: moral oppression, moral taboo, the pressure of ‘good upbringing’ (family, school, environment, authority) as well as embarrassing areas of life and those which are not spoken about.
The reviews presented in the edition relate to the recently published books devoted to not-well-known, or even unknown (often anonymous) texts from the eighteenth century referring to the periods of Bar Confederation and Targowica Confederation, as well as to the dialogue between art and literature on the topic of the portrait.
Umysły zniewolone. Literatura pod presją (Janusz Maciejewski)
Article (PL PDF)
Dissertations, materials
Sławomir BACZEWSKI
Obraz plebejusza w literaturze szlacheckiej. Rekonesans
Article (PL PDF)
Maria WICHOWA
Traktat Diega de Estella „O wzgardzie świata i próżności jego” w przekładzie Augustyna Kochańskiego – dyskurs religijny de contemptu mundi. Problemy komunikacji literackiej jako procesu wywierania presji na odbiorców dzieła
Article (PL PDF)
Małgorzata KRZYSZTOFIK
„O niepłodności w stanach małżeńskich” – czyli jak XVII-wieczny kalendarzysta-lekarz omawia oraz cenzuruje tematy wstydliwe
Article (PL PDF)
Agata ROĆKO
„Uwagi do zupełnego zabierających się w stan małżeński szczęścia służące…” – osiemnastowieczny poradnik byłego pijara, Aleksandra Pawła Zatorskiego. Próba wyzwolenia czy tradycja?
Article (PL PDF)
Iwona MACIEJEWSKA
„Te rzeczy…” – przejawy autocenzury w prezentowaniu treści erotycznych (na przykładzie prozy czasów saskich)
Article (PL PDF)
Krystyna MAKSIMOWICZ
Jak więźniowie Nikołaja Repnina radzili sobie z cenzurą podczas pobytu w niewoli kałuskiej?
Article (PL PDF)
Wojciech KALISZEWSKI
O niektórych przypadkach autocenzury w poezji stanisławowskiej
Article (PL PDF)
Aurelia HAS
Jakobiński ruch wolnościowy w Polsce pod presją państw zaborczych w poezji lat 1789-1794
Article (PL PDF)
Marcin KUŹMA
Walka „Korespondenta Warszawskiego” z cenzurą – rekonesans badawczy
Article (PL PDF)
Danuta KOWALEWSKA
„Do mego Cenzora”. Stanisława Starzyńskiego potyczki z zoilami
Article (PL PDF)
Katarzyna PUZIO
Romantyczna parabola polityczna w „Królu zamczyska” Seweryna Goszczyńskiego
Article (PL PDF)
Elżbieta STOCH
Literatura i teatr pod presją cenzury w pierwszej połowie XIX wieku – na przykładzie życia kulturalnego Lublina
Article (PL PDF)
Kamila TUSZYŃSKA
Strategie niedoczytania: Maria Bartusówna
Article (PL PDF)
Magdalena DZIUGIEŁ-ŁAGUNA
Ezop opowiada „Lalkę”. O werbalnych i niewerbalnych sposobach komunikacji z czytelnikiem w powieści Bolesława Prusa
Article (PL PDF)
Marian PŁACHECKI
Przyczynek do sporu „młodej” i „starej prasy”
Article (PL PDF)
Ryszard NOWICKI
Druki okolicznościowe świadectwem walki z uciskiem narodowym
Article (PL PDF)
Agnieszka BĄBEL, Agata GRABOWSKA-KUNICZUK
„Kodeks światowy” i „towarzyskie nieprzyzwoitości”. Zakazy i nakazy w polskich dziewiętnastowiecznych poradnikach savoir-vivre’u
Article (PL PDF)
Gabriela MATUSZEK
Upiorne zniewolenie – odkryte i ukryte w dramatach Ibsena
Article (PL PDF)
Aleksandra GROTOWSKA
„O czym się nawet myśleć nie chce”, a jednak trzeba o tym mówić. O dziełach Gabrieli Zapolskiej i ich recepcji w środowisku współczesnym autorce
Article (PL PDF)
Grażyna LEGUTKO
„Jaskółka” uwięziona… Gustawa Daniłowskiego kłopoty z cenzurą
Article (PL PDF)
Anna Małgorzata PYCKA
Melpomena pod nadzorem, czyli dramat z dramatem w dobie socrealizmu
Article (PL PDF)
Marek PĄKCIŃSKI
Ugięcie fabuły: twórczość Stanisława Lema pod presją uwarunkowań
Article (PL PDF)
Marzena WOŹNIAK-ŁABIENIEC
Strategie literackie wobec zapisu cenzury. Czesław Miłosz w krajowej prasie i poezji w latach pięćdziesiątych
Article (PL PDF)
Janusz MACIEJEWSKI
Cenzura w Polsce w latach 1957-1980 i sposoby jej omijania przez pisarzy
Article (PL PDF)
Joanna SZYDŁOWSKA
Ocenzurowane dziedzictwo. Ziemie Zachodnie i Północne w świetle archiwów Wojewódzkiego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Olsztynie
Article (PL PDF)
Anna WZOREK
O autocenzurze w zbiorze opowiadań „Gdzie jest Siwobrody?” Stanisława Rogali
Article (PL PDF)
Anita FRANKOWIAK
Między ekshibicjonizmem a autobiografizmem. Literatura najnowsza w obszarze intymności (ciota – Żydowica – odludek)
Article (PL PDF)
Reviews and reports
Literatura konfederacji barskiej, pod redakcją Janusza Maciejewskiego oraz Agnieszki Bąbel, Agaty Grabowskiej-Kuniczuk i Jacka Wójcickiego, t. 1-4, Warszawa 2005-2009 (Krystyna Maksimowicz)
Wiersze polityczne czasu konfederacji targowickiej i sejmu grodzieńskiego 1793 roku, opracowała Krystyna Maksimowicz, Gdańsk 2008 (Wojciech Kaliszewski)
Alina Kowalczykowa, Świadectwo autoportretu, Warszawa 2008 (Tomasz Dziubecki)
